Skip Navigation Linksالرئاسة العامة للبحوث العلمية والإفتاء > فارسی > فتاوى بن باز
طبق بر شمارۀ جلد ورق زدن > جلد ششم > معنای این فرمودۀ الله تعالی: "لتحکم بین الناس بما أراك الله"

(شماره بخش 6; صفحه 194)

معناي فرمودۀ خداوند متعال: ﭩﰠﭷﮤﮣﱄﭣﰵﭾﮪ ﭟﮤﱍﱈﱌﮤ ﭓﭔﭩﮊﯹﭔﯹﰕ ﭣﰠﱐﮟﭔﭑ ﭖﮢﯢﮥﭡﭧﮩ ﭓﭔﭑﯻ ﭤ تا حكم كني ميان مردمان بآنچه شناسا ساخته است ترا خدا

س: خداى متعال ميفرمايد: ﭩﰠﭷﮤﮣﱄﭣﰵﭾﮪ ﭟﮤﱍﱈﱌﮤ ﭓﭔﭩﮊﯹﭔﯹﰕ ﭣﰠﱐﮟﭔﭑ ﭖﮢﯢﮥﭡﭧﮩ ﭓﭔﭑﯻ ﭤ تا حكم كني ميان مردمان بآنچه شناسا ساخته است ترا خدا آیا معنای این آنست هرآینه خداوند متعال به پیامبر (صلی الله علیه وسلم) امر کرده است اینکه حکم کند از کتاب خداوند وبه رایش اجتهاد نکند در آن باره که قرآن نازل نشده است؟ وآیا پیامبر (صلی الله علیه وسلم) اجتهاد کرده است؟
ج: خداوند متعال امر نموده است به پیامبر (صلى الله عليه وسلم) اینکه حکم کند میان مردم با آنچه که نازل کرده است بر او، خداوند پاک فرمود: ﮢﮥﭖﮢﮒﰙ ﭓﭔﮝﱅﭣﰵﭾ ﭟﮤﯠﱈﮊﮥﮘﰷﭾ ﭟﰟﭺﮩﭔﭑ ﭖﮢﮂﯤﮤﭱﮤ ﭓﭔﭑﯻ و فرموديم که حكم كن در ميان ايشان بآنچه فرود آورده است خدا . پس ﭙيامبر حکم می کرد به آنچه که خداوند نازل نموده است، اگر متنی در نزدش نمی بود اجتهاد می کرد پیامبر (صلی الله علیه وسلم) از آن دلایل شرعی که در نزدش بود، چنانچه در حديث صحيح فرموده است: شما خصومت ونزاع خود را نزد من میاورید پس شاید برخی شما در دلیل آوردن ماهرتر از برخی دگرتان باشید پس هر کس که من حق برادرش را برای او حکم وفیصله کردم پس همانا که پارۀ از آتش را برای او قطع کرده ام پس آن را بگیرد ویا ترک کند (اتفاق به صحت اواست) از حدیث ام سلمه (رضی الله عنها)، واین به این معنا است که آنحضرت اجتهاد می نمود در حکم طبق قواعد شرعی، زیرا نازل نمی شد بر او چیزیکه در آن باشد، پس کسی که دانست حکم درست نیست وشاهدان دروغگو هستند پس او قطعه ای از آتش دوزخ گرفته است، پس دراین باره برحذربوده ازخداوند درباره خود بترسد، حتی اگر پیامبر حکم کننده بر او بود.
زیرا بر حاکم نیست مگر ظاهر اعتبار شاهدان وعدالت آنها، یا سوگند مدعی علیه، پس اگر مدعی شاهدان را حاضر کرد ومی دانست که آنها خطا کرده اند حتی اگر پرهیزگاران هم بوده باشند وحق با او نباشد، یا می داند که آنها شاهدان دروغ هستند اما قاضی آنها را با عدالت خوانده است، زیرا آنها در نزد قاضی عدالت کردند ودر نزدش تزکیه نمودند، پس این مال که بر آن حکم می شود برای او یا بر قصاص همه آن نادرست است برایش برای عمل کردنش به بطلان آن، واو از حدود خدا گذشته وظلم نموده است، اگرچه قاضی برایش حکم کند، زیرا قاضی نمی داند مگر ظاهر را، به همین خاطر است که پیامبر (صلی الله علیه وسلم) میفرماید: پس هرکس که ازحق برادرش برای او قطع کردم همانا پارۀ ازآتش را برای او قطع کرده ام
(شماره بخش 6; صفحه 195)
وپیامبر (صلی الله علیه وسلم) حکم می کند به آنچه که خداوند نازل کرده است در آنچه که خداوند وصیت نموده به آن، اگر بر آن متنی نباشد بر آن اجتهاد می کند آن حضرت تا که امت به آن چنگ بزند، واو در همۀ این موضوع حاکم شمرده می شود به آنچه که خداوند نازل کرده است برای اينکه به قواعد شرعی که خداوند امر نموده حکم می کند، واز همين جهت گفت: برای زبیر بن عوام (رضي الله عنه) هنگامیکه بر مردی بر زمین دعوا کرد: یا دو شاهد بیاور ویا او سوگند یاد کند پس زبیر گفت: ای رسول خدا در اینصورت او سوگند میخورد وپروای نمیکند پیامبر (صلی الله علیه وسلم) فرمودند: جز این تو را حق دیگری نیست (توافق همگى).
زمانى که معاذ را نماینده به سوی یمن فرستاد برایش گفت: اگر قضای برایت پیش آمد پس به چه چیز حکم میکنی؟ گفت: به کتاب خدا فرمود: پس اگر نیافتی؟ گفت: پس به سنت رسول او (صلی الله علیه وسلم) فرمود: پس اگر نیافتی؟ گفت: اجتهاد میکنم کوتاهی نمی کنم، پس رسول الله (صلی الله علیه وسلم) در سینۀ او زد وفرمود:سپاس خدای را که موفق گردانید فرستادۀ رسول خدا را به آنچه که رسول خدا راضی میشود، این حدیث را امام احمد وجماعتی به اسناد خوب روایت کرده است.



  قبلی     بعد   

همه حقوق برای ریاست عمومی تحقیقات علمی و صدور فتوا در مملکت عربستان سعودی محفوظ است